Duchy, zjawy i ukryte skarby. Woj. kujawsko-pomorskie

Czy Kujawy i Pomorze to kraina duchów? W świetle książki Katarzyny Koprowskiej „Duchy i zjawy Kujaw i Pomorza” – z całą pewnością tak. Ta niezwykła publikacja, będąca kontynuacją popularnego zbioru „Duchy i zjawy Pomorza”, zabiera czytelnika jeszcze głębiej w świat opowieści z pogranicza jawy i snu, historii i legendy, sacrum i profanum. To książka, która odkrywa fascynujący, mroczny i często zapomniany wymiar lokalnego dziedzictwa regionu kujawsko-pomorskiego. Zbiór opowieści pełnych niesamowitości, grozy, ludowych wyobrażeń i śladów dawnych wierzeń sprawia, że każdy fragment tej ziemi zdaje się mieć własną, ukrytą opowieść – czasem przerażającą, czasem wzruszającą, ale zawsze intrygującą.

Katarzyna Koprowska – z zamiłowania badaczka ludowych podań i opowieści niespisanej historii regionów – oddaje w ręce czytelników zbiór kilkudziesięciu opowieści o duchach, zjawach, pokutujących duszach, niepokojących postaciach i tajemniczych miejscach, które można znaleźć na mapie Kujaw i Pomorza. Każda z tych historii oparta jest na lokalnym przekazie – często sięgającym XIX wieku, czasem przekazywanym ustnie, innym razem zaczerpniętym z dawnych źródeł etnograficznych. Autorka, łącząc pasję z rzetelnością badawczą, przedstawia te opowieści nie tylko jako ciekawostki, ale jako ważne elementy kulturowej tożsamości regionu.

W tej książce natkniemy się na duchy związane z konkretnymi miejscowościami – pałacami, kościołami, jeziorami i lasami – jak również na uniwersalne motywy, znane z folkloru całej Polski, ale tu ubrane w lokalny koloryt. Spotkamy więc zjawy zamordowanych, dusze samobójców, białe damy, leśne postacie, a nawet diabły i pokutujące zakonnice. Nie zabraknie również historii o klątwach, przeklętych miejscach, ukrytych skarbach i niezwykłych zjawiskach świetlnych, które według dawnych opowieści zwiastowały śmierć, nieszczęście lub cud.

To, co wyróżnia tę publikację, to jej podwójna wartość: literacka i dokumentalna. Z jednej strony dostajemy barwny zbiór opowieści, które czyta się z zapartym tchem, z drugiej – autentyczne świadectwo ludowej wyobraźni i lokalnego dziedzictwa duchowego. Koprowska nie tylko opowiada legendy – ona je rekonstruuje, umiejętnie osadzając je w przestrzeni geograficznej i kulturowej regionu. Każda opowieść poprzedzona jest krótkim wprowadzeniem, zawiera konkretne lokalizacje i często także odniesienia do źródeł, co sprawia, że książka ma również walor edukacyjny i poznawczy.

Estetyczna oprawa graficzna, staranny układ typograficzny i ilustracje dopełniają całości, czyniąc „Duchy i zjawy Kujaw i Pomorza” książką nie tylko do czytania, ale i do oglądania, kolekcjonowania oraz wracania do niej w długie wieczory. Wydawnictwo Region zadbało o to, by publikacja miała formę atrakcyjną dla czytelnika zarówno pod względem wizualnym, jak i użytkowym – to idealna propozycja zarówno na prezent, jak i jako element domowej biblioteki pasjonata historii i folkloru.

Dzięki tej książce Kujawy i Pomorze zyskują nową tożsamość – jako ziemie pełne tajemnic, duchów i zjawisk niewyjaśnionych. To spojrzenie na region nie tylko przez pryzmat faktów historycznych, ale również przez emocje, wierzenia i wyobrażenia jego mieszkańców. Koprowska pokazuje, że duchy to nie tylko figury grozy – to również metafory ludzkich lęków, niespełnionych pragnień, niesprawiedliwości i tęsknoty za zrozumieniem rzeczywistości, której nie da się wytłumaczyć racjonalnie.

„Duchy i zjawy Kujaw i Pomorza” to także doskonała propozycja dla nauczycieli, animatorów kultury, regionalistów i wszystkich tych, którzy chcą przybliżać lokalne dziedzictwo w sposób ciekawy i angażujący. Opowieści zawarte w książce można z powodzeniem wykorzystać w projektach edukacyjnych, warsztatach, spektaklach czy przewodnikach turystycznych. Dla turystów i podróżników jest to natomiast świetna inspiracja do odkrywania regionu nie tylko przez pryzmat zabytków, ale także przez pryzmat opowieści – tych szeptanych, zapomnianych, przechowywanych w cieniu.

W świecie coraz bardziej zdominowanym przez cyfrowość, szybkość i powierzchowność, książka Katarzyny Koprowskiej oferuje coś zupełnie innego – zatrzymanie się, uważność, wsłuchanie się w dawny głos. Głos przodków, wspomnień, niedopowiedzeń. To głos duchów – nie tylko tych straszących, ale także tych, które domagają się, by je zapamiętano.

Otwórz „Duchy i zjawy Kujaw i Pomorza” – i pozwól, by opowieści te zabrały Cię w podróż po krainie niezwykłej, pełnej niewidzialnych śladów i echa dawnych historii. To książka, którą się nie tylko czyta, ale przede wszystkim – przeżywa.